Η αναπαράσταση της πυρπόλησης του ομοιώματος της τούρκικης ναυαρχίδας, στη μνήμη της ναυμαχίας των Σπετσών στις 8 Σεπτεμβρίου του 1822, αναβιώνει και πάλι φέτος, στο νησί της Μπουμπουλίνας.
Οι Σπέτσες, είναι μια από τις οκτώ ευρωπαϊκές πόλεις, που μετέχουν στο Ευρωπαiκό Δίκτυο Ιστορικών Αναπαραστάσεων, μαζί με τις πόλεις Βρυξέλλες στο Βέλγιο, Δουβλίνο και Κορκ στην Ιρλανδία, Μπαϊλέν στην Ισπανία, Σλάφκοφ στην Τσεχία, Τιούκσμπερι στη Βρετανία και Υδρα, στις οποίες γίνονται αντίστοιχες αναπαραστάσεις ιστορικών γεγονότων.Την ίδια μέρα, 8η Σεπτεμβρίου, στις Σπέτσες, γιορτάζει η Παναγία η Αρμάτα και η επέτειος τιμάται με πολιτιστικές εκδηλώσεις που οργανώνονται από το δήμο και διαρκούν μια εβδομάδα.
Το πρόγραμμα του εορτασμού ξεκινά από αύριο Δευτέρα 3 Σεπτεμβρίου, και ολοκληρώνεται την Κυριακή 9, και περιλαμβάνει: έκθεση αφιερωμένη στις παραδοσιακές φορεσιές του Αιγαίου, τη φωτογραφία από τον Δ. Παπαδήμο «Από την Αίγυπτο στις Σπέτσες» και τη ζωγραφική με έργα των ζωγράφων Αλ. Τσιρώνη και Ντ. Τασιούλη που διοργανώνεται από την Αναργύρειο Κοργιαλένειο Σχολή Σπετσών στην οικία του Σ. Ανάργυρου, παιδική χορωδία, θέατρο Σκιών, ροκ συναυλία από το συγκρότημα «Soul less?, χορούς latin από τοπική χορευτική ομάδα, μουσικά ταξίδια, γεωργιανούς παραδοσιακούς χορούς, μέγας αρχιερατικός εσπερινός στην Παναγιά Αρμάτα, χορούς και τραγούδια από το Λύκειο Ελληνίδων με φιλική συμμετοχή του Διονύση Σαββόπουλου
Ο εορτασμός της Αρμάτας είναι μια ιδιαίτερα εντυπωσιακή γιορτή που λαμβάνει χώρα στο λιμάνι των Σπετσών κάθε χρόνο το δεύτερο Σάββατο του Σεπτεμβρίου.Πρόκειται για μια σειρά εβδομαδιαίων πολιτιστικών και θρησκευτικών εκδηλώσεων με αποκορύφωμα την αναπαράσταση της πυρπόλησης ομοιώματος της τουρκικής ναυαρχίδας. Η εκδήλωση είναι αφιερωμένη στη μεγαλειώδη νίκη των Ελλήνων απέναντι στους Τούρκους στα νερά των Σπετσών, μία από τις σημαντικότερες στιγμές του αγώνα του 1821.
Στις 8 Σεπτεμβρίου 1822 ο Υψηλάντης από την ξηρά και η Μπουμπουλίνα από τη θάλασσα πολιορκούσαν ένα από τα τελευταία σημεία αντίστασης των Τούρκων το Παλαμήδι του Ναυπλίου. Για να ενισχύσουν την αντίστασή τους οι Τούρκοι, έστειλαν μέρος του στόλου τους να καταστρέψει την Ύδρα και τις Σπέτσες για αντιπερισπασμό. Ήλπιζαν ότι η απειλή στα νησιά θα ανάγκαζε τις ελληνικές δυνάμεις να διασπαστούν. Οι Έλληνες όμως δε μετακίνησαν τις δυνάμεις τους από το Παλαμήδι και η αντιμετώπιση των Τούρκων έγινε από άντρες των δύο νησιών. Προετοιμάζοντας οι έλληνες την αντίστασή τους, φυγάδευσαν τους κατοίκους των Σπετσών στην Ύδρα και στο νησί παρέμειναν 60 παλικάρια με πλοίαρχους τους Τσούρπα, Λάμπρου, Κριεζή και Κούτση για να αντιμετωπίσουν τον Τουρκικό στόλο.
Ύστερα από πολύωρη ναυμαχία στα νερά των Σπετσών, με τους Τούρκους να έχουν σαφή αριθμητική υπεροχή, οι Έλληνες με μπροστάρη το Σπετσιώτη πυρπολητή Κοσμά Μπαρμπάτση κατάφεραν να φτάσουν στην τουρκική ναυαρχίδα και να της βάλουν φωτιά. Μετά την παράτολμη αλλά γενναία ενέργεια των ελλήνων και την καταστροφή της ναυαρχίδας τους, οι Τούρκοι αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν. Οι Σπετσιώτες θεωρώντας ότι στη νίκη τους αυτή ενάντια στους πολυάριθμούς Τούρκους είχαν τη βοήθεια της Παναγίας, έδωσαν στο εκκλησάκι που βρίσκεται στο λιμάνι το όνομα Παναγία η Αρμάτα και το γιορτάζουν κάθε χρόνο στις 8 Σεπτεμβρίου.
Κατά την αναπαράσταση στο λιμάνι του νησιού, εξιστορούνται τα γεγονότα της ιστορικής εκείνης νύχτας και η ατμόσφαιρα είναι συγκινητική. Τα φώτα είναι όλα σβηστά και όλοι οι επισκέπτες περιμένουν να δουν το Τουρκικό πλοίο να τυλίγεται στις φλόγες και τελικά να βουλιάζει. Μετά την καταστροφή της ναυαρχίδας ακολουθούν ιδιαίτερα εντυπωσιακά πυροτεχνήματα και βεγγαλικά που κάνουν μικρούς και μεγάλους να βγάζουν επιφωνήματα. Η μοναδική ατμόσφαιρα είναι εκείνη που κάνει χιλιάδες έλληνες αλλά και ξένους τουρίστες να συρρέουν στις Σπέτσες το δεύτερο Σαββατοκύριακο του Σεπτεμβρίου και να είναι πιστοί στην επίσκεψή τους κάθε χρόνο.
Καλό θα ήταν αν επιθυμείτε να βρεθείτε και εσείς στην Αρμάτα, τη μεγαλύτερη γιορτή των Σπετσών να έχετε φροντίσει από νωρίς να βρείτε δωμάτιο, μιας και οι επισκέπτες του νησιού αυξάνονται χρόνο με το χρόνο. Αν παρόλα αυτά δε βρείτε δωμάτιο στο νησί, μπορείτε να έχετε σαν βάση της εξόρμησής σας το Πόρτο Χέλι το οποίο απέχει ελάχιστα από την απέναντι ξηρά των Σπετσών την Κόστα. Από την Κόστα έχετε αρκετές επιλογές. Η πρώτη και σαφώς πιο οικονομική είναι να περάσετε απέναντι με ένα από τα καΐκια που χρησιμοποιούνται σαν τακτική συγκοινωνία. Η δεύτερη επιλογή που έχετε, είναι να περάσετε απέναντι με ένα από τα θαλάσσια ταξί που συνδέουν το νησί με την Πελοπόννησο. Αυτή η επιλογή θα σας κοστίσει κάτι παραπάνω. Όποιον τρόπο πάντως και αν επιλέξετε, η διαδρομή δεν κρατά πάνω από 10 λεπτά και θα μπορέσετε να θαυμάσετε τα πολυτελή σπίτια στις ακτές της Πελοποννήσου που είναι εντυπωσιακά φωτισμένα. Μία ακόμα επιλογή σας είναι να βγάλετε εισιτήριο σε κάποιο από τα καραβάκια που φεύγουν από το λιμάνι στο Πόρτο Χελί και σας επιτρέπει να δείτε την Αρμάτα δια θαλάσσης. Αυτή η λύση σίγουρα θα σας γλιτώσει από το συνωστισμό που επικρατεί στο λιμάνι και θα σας εξασφαλίσει καταπληκτική θέα.
